Koroner anjiyografi; kalbi besleyen damarların görüntülenmesi yöntemidir. Kalp damarlarının içine röntgende görülen opak madde (kontrast madde) verilerek kalp damarlarının anatomisi gözlenir.
Kalp damarlarının kalp kasını beslemede yetersiz kaldığının düşünüldüğü, buna ait deliller olduğu durumlarda yapılır. Eforla oluşan göğüs ağrısı olan hastalarda ve bu sebeple uygulanan efor testinin anormal olduğu durumlarda, ya da son zamanlarda giderek artan ya da istirahatle dahi gelmeye başlayan uzun süren göğüs ağrılarında, ani kalp krizinde tanı ve tedaviyi planlamak için uygulanan eşsiz bir tanı yöntemidir.
Daralmış veya tıkanmış olan periferik arterlere balon, stent (tel kafes), lazer, küçük kesici bıçaklı cihazlar, ultrasonik ses dalgaları, pıhtıyı emen cihazlar, tekrar daralmayı önlemek için damar duvarına radyasyon yayan cihazlar ve benzeri aletler sokularak damar genişletilir. Bu cihazlardan en sık kullanılanları balon ve stentlerdir. Diğer cihazlar daha çok özel durumlarda kullanılırlar. Periferik anjiyoplasti beyin damarları, kol ve bacak damarları, aort damarı, aort damarından ayrılan ana damarlar, akciğere giden damarlar ve böbrek damarlarına yapılabilir. Açılan damarların çapı, darlığın uzunluğu, hastanın eşlik eden hastalıklarına ve diğer bazı faktörlere bağlı olarak, işlem yapılan damarda genellikle işlemi izleyen ilk 6 ay içinde % 5-50 aralığında değişen oranlarda daralma görülebilir.
Karotis arterler boynun iki yanında bulunan ve beyne kanın ulaşmasını sağlayan ana atardamarlardır. Halk arasında şah damarı olarak bilinirler. Karotis arterlerdeki daralma ya da tıkanıklığın görüntülenmesi için yapılan kateterizasyon işlemine karotis anjiyografi denir.
Karotis anjiyografi, bir operasyon planlanacaksa ve darlığın daha net görüntülenmesinin istendiği durumlarda tercih edilir. Karotis arterlere balon ve stent işlemi yapılması planlanıyorsa, öncesinde karotis anjiyografi yapılarak aynı seansta işlem uygulanabilir.
Ayrıca, halihazırda başka bir arter için anjiyografi yapılıyorsa ( koroner ya da periferik anjiyografi) ve karotis arterlerde de darlık şüphesi varsa aynı seansta karotis anjiyografi de yapılabilir. Aynı seansta birden fazla bölgenin anjiyografisinin planlanmasında hastanın böbrek fonksiyonlarının durumu önemlidir.
Böbrek atardamarlarının değerlendirilmesi için yapılan sadece damar görüntülemesi sunan bir tetkiktir. Atardamarlarında anevrizma (baloncuk), anormal damar ilişkisi (arteriovenöz malformasyon, fistül) ya da tıkanıklıktan şüphelenilen hastaların değerlendirilmesi ve takibi için yapılır. 5 saatlik açlık haricinde önceden yapılacak bir hazırlık gerektirmemektedir.
Kalp tomografisi/Koroner BT anjiyografi, özellikle koroner arterler ile ilgili olmak üzere kalbin anatomik bozukluklarının değerlendirilmesinde ve pek çok kalp hastalığının tedavi planlamasında yol gösterici olarak uygulanan, kontrast madde kullanılarak çekilen tomografik bir görüntüleme metodudur.
Kalp tomografisi/Koroner BT anjiyografi, koroner arter hastalığı, kalp zarı hastalıkları, doğumsal (konjenital) kalp hastalıkları, kalp kitleleri, kapak ve protez kapak hastalıkları gibi birçok kalp hastalığının tedavisi için yol gösterici olmaktadır.
Çoğunlukla göğüs ağrısı şikayetiyle hekime başvuran kişilerin olası kalp krizi riskinin değerlendirilmesi için uygulanan EKG, deri üzerine yapıştırılan elektrotlar yardımıyla çekilir. Kalbin her kasılışında yarattığı elektriksel aktivitenin ölçümü sayesinde, kalp hakkında detaylı bilgiye sahip olunur. Kalpte yer alan kulakçık ve karıncıkların yarattığı kasılma ve gevşeme hareketini, kalbin hücre grupları tarafından uyarılmasını ve bu uyaranın iletimi sırasında ortaya çıkan elektriksel faaliyetin EKG ile ölçümlenmesi için hastanın vücuduna 10 adet elektrot yapıştırılır. Bu elektrotlar kablolar ile EKG cihazına bağlıdır. Elektriksel aktiviteye ait veriler, EKG cihazı tarafından grafiklere dönüştürülür ve EKG cihazının yazıcısı tarafından elektrokardiyogram adı verilen bir kağıda basılır.
TEE ölçümü hastanın göğüs yapısı (akciğer hastalığı, deforme vs nedenlerle) yeterli kalitede ekokardiyografik görüntü vermediğinde ya da kalp içi oluşumları daha yakından görerek değerlendirme gerektiğinde başvurulan bir yöntemdir. Pek çok kişinin internette “TEE ne demek” sorusuyla aradığı, Trans Özofageal Ekokardiyografi endoskopik bir incelemedir. TEE, kalp ultrasonu, kalp endoskopisi olarak da bilinmektedir. Ağız yolundan yemek borusuna indirilen ince bir tüp (probe) ile kalbin arka komşuluğuna erişilir ve çok net, ayrıntılı görüntü alınır.
Kalpte pıhtı ya da enfeksiyon araştırması, protez kapak fonksiyonlarının değerlendirilmesi, ana atardamar yani aort yırtılmalarının teşhisi, kalp deliklerinin incelenmesi, kalp kapağı yetersizliğinin durumunun belirlenmesi, kalp kapak ameliyatlarının ya da kalp delikleri için uygulanan cerrahilerin başarılarının değerlendirilmesi amacıyla kullanılan bir yöntemdir. Ayrıca doğumsal kalp hastalıklarının teşhis ve tedavi takibinde de kullanılmaktadır. TEE kalp için faydalı bir tetkik yöntemidir.
Göğüs boşluğunu çepeçevre saran zarlardan oluşan plevra, aynı zamanda akciğerin dış kısmında da yer almaktadır. Bu iki zarın arasında kalan bölgeye ise plevra boşluğu adı verilmektedir. Plevra boşluğu, akciğerin solunum esnasında rahatça hareket edebilmesi adına kaygan bir sıvı ile kaplanır. Yaklaşık 20 mL ölçüsündeki sıvı, akciğerde bulunan plevra zarından salgılanır ve göğüs boşluğundaki zarlardan geçerek emilim sürecini tamamlar. Böylece akciğerin normal şekilde çalışması kolaylaşır.
Plörezi tedavisi hususunda akciğerin neden su topladığını öğrenmek, doğru tedavi yöntemi belirleme konusunda çok önemlidir. Plörezinin oluşmasına sebep olan durumun enfeksiyon kaynaklı oluşması durumunda antibiyotik takviyeli ilaç tedavisi ile hastalık kolay bir şekilde atlatılmaktadır. Verem hastalarında ise plöreziyi giderecek ilaç tedavisi, uzman doktorun da görüşü alınarak ana tedaviyi destekleyecek şekilde uygulanır. Kalp yetmezliği görülen hastalarda da idrar sökücü ilaçlar tedavi için kullanılmaktadır.